Herkese merhaba bu yazıda interneti oluşturan ve tüm dünyada sorunsuzca kullanılmasını sağlayan OSI modelinden konuşacağız.
İnternetik Kısa Tarihi: ARPANET(Amerikan Savunma Bakanlığı)=>Kurumların kendine has oluşturduğu protekoller=>OSI VE TCP/IP Protekolleri
İnternet günümüzde ki kadar yaygınlaşmadan önce şirketler kendi sistemlerine uygun şekilde ürettikleri cihazlar vasıtasıyla kendilerinin oluşturduğu özel ağ içinde haberleşiyorlardı. Örnek vermek gerekirse sizin ağ oluşturmak için cisco cihazınız var ve bu cihaz ile sadece diğer cisco cihazlar iletişime geçebilirdu huawei marka bir cihaz ile geçemiyordu çünkü her ikisinde de donanımları öyle tanımlanmıştı. Bu karmaşayı gidermek için biz YBS’cilerin de yakından tanıdığı bir kuruluş olan ISO(Uluslararası Standartlar Organizasyonu)bu olaya dur demiş ve 7 katmanlı OSI modelini ortaya atmış. Bu yeni modelde internet ağları ISO’nun belirlediği standartlar ile oluşturulacak bunun haricinde özellikleri (güvenlik, ek özellikler) donanım üreticiler tarafında eklenebilecektir. Şimdi bu modelin katmanlarını tek tek inceleyelim
1.Katman-Fiziksel Katman
Bu katmanda isminden de anlaşılacağı üzere fiziksel cihazlardan bahsedilmektedir. Switch,Hub,Router gibi cihazlar, rj-45, fiber kablo türleri bu katmanda bulunur(elbette elektrikte)
2.Katman-Veri Bağlantı Katmanı
Veri bağlantı katmanı ağ üzerindeki diğer bilgisayarları tanımlama, kablonun veya wifinin o anda kimin tarafından kullanıldığının ve fiziksel katmandan gelen verinin hatalara karşı kontrolü görevini yerine getirir.
İki alt katmanı bulunur
1.katman MAC katmanı: bağlananlara 48 bitlik mac adresi verilir ve tanımlama yapılır
2.katman LLC katmanı:alt katman ile üst katman arasında iletişimi sağlar ve ve hata kontrolü yapılır
Katman ağ kartında gerçekleşir bu katman da aslında fiziksel katmandır
3.Katman-Ağ Katmanı
Meşhur IP adresinin verildiği katmandır. IP paketi adreslerle birlikte paketin boyutu, TTL, servis tipi, versiyon, hata denetimi gibi bilgiler bulunur. Fiziksel katmanda bulunan fiziksel cihazların içinde ki algoritmalar bu katmanda çalışır( spanning-tree algoritması)
4.Katman-İletim Katmanı
TCP/UDP protokolleri burada bulunur TCP/UDP çok ayrıntılı olduğundan daha sonra detaylıca değineceğim ancak kısaca ne işe yaradığını söylemek gerekirse bu katmanda üst taraftan gelen veriler parçalara bölünür bu parçaların boyutu eğer TCP ile haberleşme sağlanırsa 20 byte UDP ile sağlanırsa 8 bayte’tır. Bu katman localde ki son katmandır buradan sonra dünyaya açılıyoruz.
5.Katman-Oturum Katmanı
E-devlette uzun süre bulunduğunuz zaman sizi sistemden atıcaktır bunu yapan oturum katmanıdır.Bu katman, istemci ve sunucu arasında iletişimi başlatır yönetir ve sonlandırır. İstemcide kullanılan her bir ağ bağlantısı örneğin e-mail, web browser,online oyun gibi her bir uygulama ayrı bir oturum açarak verilerin birbirlerine karışması engellenir.
6.Katman-Sunum Katmanı
Kaynakta bulunan fotoğraf, yazı, video, xml, json,html gibi dosya türlerinin belirlenmesi, okunmasından sorumludur. Direkt olarak network ile alakalı olmasa da bu dosyaları kullanan programları ilgilendirir
7.Katman-Uygulama Katmanı
İnternete erişmek için kullandığımız tüm araçlar(web browser,mobil uygulamalar,apiler,RESTful,Soap,microservisler) bu katmanda bulunur. Örneğin biz bir uygulama yazdık ve kimlik doğrulaması yapacağız bunun için mernis uygulamasına bağlanacağız ve sorgulama yapacağız. Hayırlı olsun artık OSI katmanına giriş yaptık.
Yukarıda bahsettiğim olayların tamamı tam tersi şeklinde de çalışır örneğin whatsapp’tan mesaj gönderdiğimizde yukarıdan aşağıya olaylar gerçekleşir. Mesaj geldiğinde ise aşağıdan yukarıya doğru kademe kademe ilerler
Bu konular hiç bilmeyenler için biraz kafa karıştırıcı olabilir, eğer daha detaylı öğrenmek isterseniz internette bolca makale bulabilirsiniz.
